Gıda sektörünün temel oyuncularından biri olarak bilinen Vanet Gıda Sanayi İç ve Dış Ticaret A.Ş. (VANGD), 30 Haziran 2025’te sona eren altı aylık döneme ait finansal sonuçlarını kamuoyu ile paylaştı. Özellikle enflasyonist ortamların defansif limanı olarak görülen gıda şirketleri, yatırımcılar tarafından yakından takip edilir. Ancak bazen rakamların yüzeyi, derinlerde yatan gerçek hikâyeyi gizleyebilir. Biz de etrefinans.com olarak, bu raporun derinliklerine indik ve Vanet’in finansal sağlığını, operasyonel verimliliğini ve en önemlisi dipnotlarda saklı olan stratejik sinyalleri yapay zeka merceğiyle analiz ettik. Karşımıza çıkan tablo, şirketin bir gıda üreticisinden çok, karmaşık bir yapıya işaret ediyor.

Vanet, ana faaliyet konusu her türlü et ve et mamullerinin üretimi, işlenmesi ve satışı olan, 2011’den beri halka açık bir şirket. Ancak analizimiz, bu tanımın mevcut yapıyı tam olarak yansıtmadığını gösteriyor. Gelin, rakamların ve dipnotların ardındaki gerçeklere birlikte bakalım.

Genel Bakış: Rakamlar Ne Anlatıyor?

İlk bakışta Vanet’in 2025 ilk yarı performansı ciddi bir alarm zili çalıyor. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla temel göstergelerde endişe verici bir bozulma var:

• Hasılat: 2024’ün ilk yarısında 115 milyon TL olan hasılat, bu yıl %36 gibi sert bir düşüşle 73 milyon TL’ye gerilemiş. Enflasyonun hala yüksek olduğu bir dönemde cirosu bu denli eriyen bir şirket için bu durum, pazar payı kaybı veya talep sorunlarının en net göstergesidir.

• Kârlılık: Bozulma sadece ciroda değil. Geçen sene 1,8 milyon TL olan brüt kâr, bu sene %61 düşüşle sadece 707 bin TL’ye inmiş. Daha da kötüsü, Esas Faaliyet Kârı 2,7 milyon TL kârdan, 2,9 milyon TL zarara dönmüş. Bu, şirketin ana işinden para kazanamadığını, hatta operasyonlarını sürdürmek için para yaktığını gösteriyor.

• Net Sonuç: Tablonun en altındaki rakam ise en çarpıcısı. Şirket, geçen yılın ilk yarısında elde ettiği 12 milyon TL net kârı bu yıl 3,5 milyon TL net zarara çevirmiş. Bu dramatik dönüşüm, yatırımcıların “Geçen yıldan bu yana ne değişti de şirket bu duruma geldi?” sorusunu sormasını zorunlu kılıyor.

Bilanço tarafında ise Toplam Varlıklar yaklaşık 260 milyon TL seviyesinde sabit kalmış. Ancak bu varlıkların ezici bir çoğunluğunun (223 milyon TL) operasyonlarla ilgisiz olan Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller olması, şirketin karakteri hakkında ilk büyük ipucunu veriyor. Borçluluk tarafında ise finansal borçların neredeyse sıfır olması olumlu bir görüntü çizse de, bu durum operasyonel çöküşü gölgede bırakmıyor.

Şirketin Güçlü Yönleri: “İşler Yolunda” Sinyalleri

Her tablonun karanlık olduğu kadar aydınlık yanları da vardır. Vanet için de bazı olumlu noktalar mevcut:

1. Kaya Gibi Bilanço Yapısı: Şirketin bilançosunda neredeyse hiç finansal borç bulunmuyor. Bu, finansman gideri baskısı yaşamadığı ve faiz artışlarından doğrudan etkilenmediği anlamına gelir. Varlıklarının büyük kısmının gayrimenkul olması, enflasyona karşı doğal bir koruma sağlıyor.

2. Pozitif Nakit Akışı: Şirket, 3,5 milyon TL net zarar açıklamasına rağmen, esas faaliyetlerinden 8 milyon TL gibi güçlü bir nakit yaratmayı başarmış. Bu durum, zararın büyük ölçüde Ertelenmiş Vergi Gideri (6,4 milyon TL) gibi nakit çıkışı gerektirmeyen muhasebesel kayıtlardan kaynaklandığını gösteriyor. Yani şirket, kâğıt üzerinde zarar etse de kasasına hala nakit koyabiliyor.

3. Artan Nakit Varlıkları: Faaliyetlerden elde edilen nakit sayesinde, şirketin kasasındaki nakit ve benzeri varlıklar 6 ayda 5,4 milyon TL’den 9,6 milyon TL’ye yükselmiş. Bu likidite gücü, şirkete manevra alanı tanır.

Şirketin Zayıf Yönleri: “Dikkat Edilmesi Gerekenler”

Ancak madalyonun diğer yüzü, operasyonel anlamda ciddi bir fırtınanın habercisi:

1. Operasyonel Çöküş: Hasılat ve kârlılıktaki sert düşüşler, ana faaliyet kolunun kan kaybettiğini net bir şekilde gösteriyor. Şirketin FAVÖK (Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr) rakamı, Esas Faaliyet Zararı (-2,9 milyon TL) ve Amortisman Giderleri (1,2 milyon TL) dikkate alındığında yaklaşık -1,7 milyon TL olarak hesaplanmaktadır. Negatif FAVÖK, operasyonel verimsizliğin ve tehlikenin en somut kanıtıdır.

2. Sıfıra Yakın Kâr Marjları: 73 milyon TL’lik satıştan sadece 707 bin TL brüt kâr elde edilmesi, %1’in bile altında bir brüt kâr marjına işaret ediyor. Bu marjla, 4,6 milyon TL’lik Genel Yönetim Giderlerini karşılamak imkansızdır.

3. Şüphe Uyandıran Gider Yapısı: Dipnotlar, şirketin 30 Haziran 2025 itibarıyla sadece 2 çalışanı olduğunu belirtiyor. Buna rağmen 6 ayda 4,6 milyon TL’lik Genel Yönetim Gideri yazılması, bu giderlerin nereye harcandığı sorusunu akıllara getiriyor. Cevap ise bir sonraki bölümde, dipnotlarda saklı.

Yatırımcının Radarında Olması Gereken 5 Kritik Nokta (Dipnot Analizi)

Finansal tabloların ruhu dipnotlardır. Vanet’in raporunda da en kritik sinyaller burada gizli.

1. Kritik Nokta: “2 Çalışan” Gizemi ve İlişkili Taraf Ağı
Dipnot 1, şirketin sadece 2 çalışanı olduğunu söylüyor. Dipnot 3 (İlişkili Taraf İşlemleri) ve Dipnot 12 (Hasılat ve Satışların Maliyeti) ise yapıyı aydınlatıyor. Vanet, 2025’in ilk yarısında ilişkili tarafı olan Van-Bes Besicilik A.Ş.’den 72,6 milyon TL’lik mamul (et ürünü) satın almış ve yine ilişkili taraflara ve piyasaya toplam 73,1 milyon TL’lik satış yapmış. Kısacası, Vanet bir üretici değil; neredeyse tüm cirosunu bir al-sat işlemiyle ilişkili bir şirket üzerinden gerçekleştiren bir aracı (pass-through) kurum gibi çalışıyor. 2 çalışanın varlığı da bu durumu destekliyor. Ayrıca, 4,6 milyon TL’lik devasa yönetim giderinin 2,1 milyon TL’si, ana ortak Metro Holding’e verilen “hizmet bedeli”nden oluşuyor. Bu durum, kârın operasyonlardan ziyade ilişkili taraf işlemleriyle şekillendirildiği izlenimini güçlendiriyor.

2. Kritik Nokta: Gıda Şirketi mi, Gayrimenkul Portföyü mü?
Bilançonun %85’ini, yani 223 milyon TL’sini yatırım amaçlı gayrimenkuller (arsa ve binalar) oluşturuyor. Şirketin özkaynaklarının (217 milyon TL) tamamı aslında bu gayrimenkullerden gelmektedir. Operasyonel faaliyetler zarar ederken, şirketin asıl değeri arsaları ve binalarıdır. Bu nedenle yatırımcılar VANGD hissesi alırken aslında bir gıda şirketine değil, büyük ölçüde bir gayrimenkul yatırım ortaklığına benzer bir yapıya yatırım yaptıklarını bilmelidirler.

3. Kritik Nokta: Kârdan Zarara Sert Dönüşün Sebepleri
Geçen yılki 12 milyon TL’lik kârın bu yıl 3,5 milyon TL zarara dönmesi, sadece ciro düşüşüyle açıklanamaz. Geçen yılın aynı döneminde 4,3 milyon TL olan “Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler” kalemi bu yıl 963 bin TL’ye düşmüş. Bu gelirlerin detayı raporda açık olmasa da, sürekliliği olmayan bu gelirlerin kesilmesi kârlılığın çöküşündeki ana faktörlerden biridir.

4. Kritik Nokta: Nakit Akışının Arkasındaki Muhasebe Sırrı
Şirketin zarar ederken 8 milyon TL nakit yaratması ilk bakışta çok olumlu bir sinyal. Ancak Nakit Akış Tablosu’nu (Sayfa 8) incelediğimizde, bu nakdin arkasındaki en büyük kalemin 6,4 milyon TL’lik “Vergi Gideri Karşılığı” olduğu görülüyor. Bu, şirketin bilançosundaki gayrimenkullerin yeniden değerlemesi gibi nedenlerle ortaya çıkan, ancak o dönemde kasadan fiilen çıkmayan bir vergi yükümlülüğünün kâr/zarar tablosuna gider olarak yazılmasıdır. Bu sayede zarar daha büyük görünürken, nakit akışı pozitif etkilenir. Nakit akışı gerçektir ama kârlı bir operasyondan değil, bir muhasebe kaydından kaynaklanmaktadır.

5. Kritik Nokta: İmtiyazlı Paylar ve Kontrol Gücü
Dipnot 11 (Özkaynaklar), şirketin sermaye yapısındaki çarpıcı durumu gözler önüne seriyor. Ana ortak Metro Ticari ve Mali Yatırımlar Holding, şirketin sadece %6,50’sine sahip olmasına rağmen, oy hakkında imtiyaz sağlayan A Grubu payların tamamını elinde bulunduruyor. Bu paylar, genel kurulda 15 kat oy hakkı veriyor. Bu da demek oluyor ki, halka açık olan ve %80’e yakını diğer yatırımcılarda bulunan şirketin tüm stratejik kararları (varlık satışı, temettü vb.) tamamen Metro Holding’in kontrolündedir.

Sonuç ve Gelecek Perspektifi

Yapay Zeka Gözüyle Büyük Resim:
Vanet Gıda, operasyonel olarak ciddi bir krizin içinde olan, gıda üreticisinden çok bir gayrimenkul ve holding iştiraki yapısına bürünmüş bir şirkettir. Hasılatı ve kârlılığı çökmüş, ana iş kolundan para kaybeden ancak borçsuz bilançosu ve elindeki değerli gayrimenkuller sayesinde ayakta kalan bir görünümdedir. İlişkili taraf işlemleri o kadar yoğun ki, şirketin kâr veya zararının kendi operasyonel performansından çok, grup içi para transferleriyle belirlendiği söylenebilir. Temel analiz açısından bakıldığında, hissenin fiyatı şirketin gıda işinden ziyade, sahip olduğu gayrimenkullerin piyasa değeri ve bu varlıkların gelecekte nasıl değerlendirileceği beklentisiyle şekillenecektir.

Gelecek Çeyrekte İzleme Listesi:

• İlişkili Taraf İşlemleri: Van-Bes ile olan alım-satım hacmi ve Metro Holding’e ödenen hizmet bedelleri takip edilmelidir.

• Gayrimenkul Değerlemesi: Olası bir varlık satışı veya yeni bir değerleme raporu, şirketin kaderini değiştirebilir.

• Hasılat ve Brüt Kâr Marjı: Şirketin operasyonel olarak toparlanıp toparlanamayacağının en net göstergesi bu iki kalemdeki değişim olacaktır.

• Esas Faaliyet Kârı: Şirketin yeniden ana işinden para kazanmaya başlayıp başlamadığı yakından izlenmelidir.

Yasal Uyarı: Burada yer alan bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Bu yazı ve analiz tamamen yapay zeka ile oluşturulmuştur.

İletişim: Paylaşımları aynı zamanda X (Twitter) hesabımda da paylaşıyorum. Takip etmek için: https://x.com/y_etreabc