Giriş:
Sofralarımızın vazgeçilmezi domates salçasını üreten Merko Gıda, son yıllarda yaptığı büyük satın almalarla (özellikle Frigo-Pak) kabuk değiştirdi ve bir gıda devine dönüştü. Ancak bu devasa büyüme, beraberinde devasa riskleri de getirdi mi? Bir şirket büyürken finansal sağlığı bozulabilir mi? Yatırımcılar için bu soruların cevabı hayati önem taşıyor.

etrefinans.com olarak, bu dönüşümün şirketin finansal karnesine nasıl yansıdığını görmek için Merko Gıda’nın 31 Mart 2025 tarihli konsolide finansal raporunu yapay zeka asistanımız Gemini’ye analiz ettirdik. Rakamların ve dipnotların derinliklerinde bulduklarımız, yatırımcıların dikkatle incelemesi gereken ciddi uyarılar içeriyor.

Genel Bakış: Rakamlar Ne Anlatıyor?

Yapay zekanın ilk taraması, şirketin operasyonel kârlılığında endişe verici bir tablo ortaya koyuyor. Hasılat düşerken maliyetlerin aynı oranda düşmemesi, şirketin ana faaliyetlerinden kâr üretme yeteneğini neredeyse tamamen ortadan kaldırmış.

Bu Veriler Ne Anlama Geliyor?

• Hasılat: Şirketin toplam satış geliridir. Düşmesi, pazar payı kaybı veya talep azalması anlamına gelebilir.

• Brüt Kâr: Satılan malın maliyeti düşüldükten sonra kalan paradır. Bu kârdaki devasa çöküş, şirketin maliyetlerini kontrol edemediğinin en net göstergesidir.

• Esas Faaliyet Kârı (EBIT): Şirketin ana işinden (salça, konserve vb.) ne kadar kâr ettiğini gösterir. Bu kalemin neredeyse sıfırlanması, operasyonel olarak alarm zillerinin çaldığı anlamına gelir.

• Net Kâr: Tüm giderler, vergiler ve finansal gelirler sonrası elde kalan son kârdır. Şirket kâğıt üzerinde hâlâ kârda görünse de, bu kârın operasyonlardan değil, büyük ölçüde finansal gelirlerden geldiğini görüyoruz.

Şirketin Güçlü Yönleri : “İşler Yolunda” Sinyalleri

Bu zorlu tabloda güçlü yön bulmak zor olsa da, yapay zeka analizi şirketin hâlâ tutunabileceği birkaç dal olduğunu tespit etti:

1. Finansal Gelirler: Şirket, operasyonel olarak zorlansa da finansal piyasalardaki yatırımlarından ciddi bir gelir elde ediyor. Bu dönemde 174 Milyon TL Finansman Geliri yazması, şirketi net kârda tutan ana unsur olmuş. Bu, şirketin iyi bir finansal yönetim ekibine sahip olduğunu gösterebilir, ancak ana iş kolundaki zayıflığı maskelememelidir.

2. Varlık Büyüklüğü: Şirketin toplam varlıkları 4.4 Milyar TL gibi devasa bir boyuta ulaşmış. Bunun 2 Milyar TL’si Maddi Duran Varlıklar (fabrikalar, makineler) ve 883 Milyon TL’si stoklardan oluşuyor. Bu, şirketin önemli bir sanayi gücü olduğunu gösteriyor.

Şirketin Zayıf Yönleri : “Dikkat Edilmesi Gerekenler”

Rapordaki kırmızı bayraklar oldukça fazla ve dikkat çekici:

1. Stok Riski Patlaması: Hasılat %10 düşerken, stoklar %60 artarak 553 Milyon TL’den 883 Milyon TL‘ye fırlamış. Bu, bir üretim şirketi için en tehlikeli senaryolardan biridir: “Ürettiğini satamamak”. Bu stoklar, gelecekte büyük zararına satışları veya ciddi değer kayıplarını beraberinde getirebilir.

2. Patlayan Borçluluk: Şirketin toplam finansal borçları (krediler ve kiralamalar) bir yıldan kısa sürede 891 Milyon TL’den 2.1 Milyar TL‘ye çıkmış. Bu kadar yüksek borç, özellikle yüksek faiz ortamında şirketin gelecekteki kârlarını daha başlamadan eritecek bir finansman maliyeti yaratır.

3. Negatif Nakit Akışı: Şirket, tüm operasyonlarını yürüttükten sonra kasasına para koymak yerine, kasasından 698 Milyon TL nakit yakmış. Bir şirket sürekli nakit yakıyorsa, faaliyetlerini sürdürmek için ya sürekli borçlanmak ya da sermaye artırmak zorunda kalır. Bu durum sürdürülebilir değildir.

Yatırımcının Radarında Olması Gereken 3 Kritik Nokta

Yapay zeka, raporun dipnotlarını tarayarak standart analizlerde gözden kaçabilecek üç stratejik konuyu ortaya çıkardı:

1. Kritik Sinyal: Devasa “Kontrol Gücü Olmayan Paylar”

Bilançonun özkaynaklar bölümünde 1 Milyar TL gibi devasa bir “Kontrol Gücü Olmayan Paylar” kalemi var.
Türkçesi: Merko’nun konsolide ettiği bilançodaki kârın veya zararın çok büyük bir kısmı aslında Merko’nun kendisine değil, satın aldığı Frigo-Pak’ın diğer ortaklarına aittir. Örneğin, şirket 6.4 Milyon TL net kâr açıklamış, ancak bunun 54 Milyon TL’si kontrol gücü olmayan payların zararı olarak düşülmüş ve ana ortaklığa 60.7 Milyon TL kâr kalmış. Bu karmaşık yapı, yatırımcıların gördüğü net kârın aslında kime ait olduğunu anlamasını zorlaştırıyor.

2. Kritik Sinyal: İlişkili Taraflara Uzanan Milyonlarca Liralık Alacak

Not 4’e baktığımızda, şirketin ilişkili taraflardan (ana ortaklar ve onlara bağlı şirketler) 23.7 Milyon TL ticari alacağı ve 28 Milyon TL diğer alacağı olduğunu görüyoruz. Yani şirket, kendi ortaklarına ve onların şirketlerine ciddi miktarda borç vermiş veya mal satıp parasını alamamış. Bu durum, fonların ne kadar etkin kullanıldığı ve kurumsal yönetim ilkeleri açısından soru işaretleri yaratır.

3. Kritik Sinyal: 1 Milyar TL’lik Fabrika İpoteği ve Davalar

Dipnotlarda gizlenen iki önemli risk var. Birincisi, Not 15’te şirketin Bursa’daki fabrikasının Türkiye Vakıflar Bankası’na 1.04 Milyar TL bedelle ipotek edildiği belirtiliyor. Bu, şirketin varlıklarının önemli bir kısmının borçlara karşılık teminat olarak verildiğini gösteriyor. İkincisi, Not 19’da Unilever ve Gulf Sigorta ile devam eden milyonlarca Euro’luk davalar bulunuyor. Bu davaların sonucu, şirket için gelecekte beklenmedik büyük yükümlülükler doğurabilir.

Sonuç: Yapay Zeka Gözüyle Büyük Resim
Merko Gıda, Frigo-Pak satın almasıyla devasa bir yapıya dönüşmüş olsa da, bu büyümenin getirdiği operasyonel ve finansal zorluklarla boğuşuyor. Şirketin ana faaliyetleri kâr üretemiyor, stokları tehlikeli bir şekilde şişiyor, borçları katlanarak artıyor ve kasasından sürekli para çıkıyor. Varlık büyüklüğü ve finansal gelir yaratma yeteneği şimdilik şirketi ayakta tutsa da, ana iş kolundaki bu kanamanın durdurulması şart. Bu bilanço, mevcut haliyle yatırımcılar için operasyonel riskler, borçluluk riski ve kurumsal yönetim soru işaretleri barındıran oldukça zorlu bir tablo sunuyor.

Yasal Uyarı: Bu yazı, Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda yayınlanan halka açık verilerin Gemini yapay zeka modeli ile analiz edilerek yorumlanmasıyla oluşturulmuştur. Herhangi bir yatırım tavsiyesi niteliği taşımaz. Yatırım kararlarınızı kendi araştırmalarınız ve profesyonel danışmanlık ile alınız.