Merhabalar,

Sitenin güncel halinde daha çok yazı paylaşacağımdan bahsetmiştim ve bu yazılardan ilkinin, en önemlisi olan finansal özgürlük hakkında olmasını istiyorum. Fakat daha onlarcasını paylaşacağım için yüzeysel olarak sizlere bir özet geçmek istiyorum. Basit tanımlardan ve yüzeysel konulardan bahsedeceğim, umarım zamanla daha da detaylarına inerek insanları ve kendimi bilinçlendirmeye çalışacağım.

Finansal özgürlük, birçok insanın hayalini kurduğu bir kavramdır. Benim için de en büyük hayalim, çünkü maaşlı çalışan, çalıştığını harcayan bir insandım. Bu düzenden kurtulmak istiyorum, finansal olarak çalışmaya mecbur kalmamak istiyorum. Bunu elde etmek için de sağlam bir plan, disiplin ve doğru yatırımlar yapılmasını gerekmekte. Bu yazıda, finansal özgürlük hakkında genel geçer kavramlardan, nasıl finansal bir özgür olunabileceğinden yüzeysel olarak bahsedeceğim.

Finansal Özgürlük Nedir?

Finansal özgürlük, kişinin yaşamını sürdürebilmek için zorunlu olarak çalışmak zorunda olmaması anlamına gelir. Yani, kişinin pasif gelirinin olduğu ve çalışmasa dahi bu gelirle harcamalarını, giderlerini karşılayabilmesi demektir. Zengin olmakla aynı şey değildir, kişinin yaşam tarzına uygun bir gelir elde etmesi ve maddi endişelerden uzak bir hayat sürmesi anlamına gelir.

İşte bunu elde edebilmek o kadar da kolay değildir  ve uzun vadeli bir strateji gerektirir. Bu stratejinin de temeli tasarruf etmek, yatırım yapmak ve gelir kaynaklarını çeşitlendirmekten oluşur. Finansal özgürlük sadece yüksek bir gelir elde etmek değil, bu gelirin nasıl yönetildiği ve düzenli olarak nasıl büyütüldüğüdür. Ayrıca finansal özgürlük yolunda ilerlemek insana bir çok disiplin kazandırır, daha bilinçli bir tüketim, daha geniş bakış açısı ve hayatın her alanına yayılan bir kontrol mekanizması demektir.

Planlı ve disiplinli bir yaklaşımla, herkes bir noktada finansal özgür olabilir ve herkesin de olması gerekiyor. Aylık aldığımız maaşlarla, onu da o ay içinde harcayarak bir ömür sadece çalışarak geçiyor. Hemen şimdi harekete geçmek ve bu konuda çalışıp, bir şekilde özgürlüğümüzü elde etmemiz lazım. Ben yeni başlayabildim, çünkü tahmin edebileceğinizden çok daha fazla borcum vardı ve yine bu bakış açısıyla bu borçlardan kurtulabildim.

Finansal özgürlüğün bence ilk adımı;

Bütçe Oluşturma ve Harcamaları Kontrol Altına Alma

Bu konu sadece finansal özgürlük için değil hayatın her alanında uygulanması gereken bir aşama. Düzenli not almak ve geleceği planlamak. En basit tabirle gelirlerini ve giderlerini kaydetmek.

Her şeyden önce bütçe takibi, herkesin öğrenmesi gereken bir uygulama. İlk olarak aylık düzenli olarak harcanan sabit giderler belirlenmeli, kira, fatura gibi temel ihtiyaçlar. Ardından da değişken harcamaları belirlemek gerekir. Neye ne kadar harcıyorum, neye ne kadar harcayacağım, insan bunu her zaman bilmeli. Bilinçli bir bütçe yönetimi, gereksiz harcamaları fark etmeyi ve tasarruf yapabilmeyi sağlar. Ayrıca tüm önünüzdeki ay,yıl gözünüzün önünde olursa, öncelik sırasına da koyabilir, erteleyebilirsiniz de.

Ben ilk olarak basit bir excel tablosu ile başladım ve 1 yıldır düzenli tüm harcamalarımı kaydediyorum. Ayrıca yatırımları da kaydediyorum, önümdeki süreçteki ödemelerini. Yani her şeyi kayıt altına alıyorum. Aylık düzenli ödeme tablolarım, yatırımlarım her ay bana ne kadar ne kadar kazandırmış hepsini takip ediyorum. Sadece bu da değil, aylık dolar, euro, altın, gümüş değerlerini de kaydediyorum. Ve bunların hepsi belki de sadece ayda toplamda 1 saatimi alıyor.

Borçlardan Kurtulma Stratejileri

Zannedersem günümüz Türkiye’sinde borcu olmayan insan kalmamıştır. Böyle motivasyon yazıları gibi sizlere borçlarınızdan kurtulun demeyeceğim, çünkü tabii ki de herkes bir an önce borçlarından kurtulmak istiyor ve bunun için çalışıyor zaten.

Ama, borçların ne için olduğu çok önemli ve evet gerçekten borçlarınızdan kurtulmalısınız. Ya da en kötüsü, borçlarınızı kontrol edebilmeli ve konsolide etmelisiniz. Öncelikle faiz gideri oluşturan borçlar olmak üzere, kontrol altında tutarak zamanla azaltmalısınız. Yeni borçlar oluşturmadan yaşamanın yolunu bulmalısınız.

Diğer taraftan da borçlu büyüme diye bir gerçek var. Örneğin yatırım yapacağınız alan, borçların oluşturduğu paranın maliyetinden daha fazla getiri oluşturuyorsa, borçlanmak o kadar da kötü bir şey değil. Özellikle 2020’li senelerde Türkiye’de olduğu gibi, yüksek enflasyonun habercisi göstergeler var ve faizler düşükse, sizin olmayan parayı kullanarak daha hızlı büyüyebilir, mevcut borçlarınızdan da daha erken kurtulabilirsiniz. Önemli olan kontrol edebilmek.

Son ufak bir detay olarak, herkes sizlere kredi ile yatırım yapmayın, borç para ile yatırım yapılmaz gibi söylemlerde bulunacaktır ama firmalara, hatta ülkelere bakarsanız tamamen borç içindedirler. Hem kısa vadede, hem uzun vadede borçlulardır. Sizler de yapabilirsiniz, ama öncelikle elinizdeki paraya değer kazandırmayı ve nakit akışını yönetebilmeyi öğrenmelisiniz. İkincisi paranın zamana karşı maliyetini öğrenmelisiniz. Bunları değerlendirebilmeli ve risk yönetimi çok iyi yaparak, ne kadar risk alabileceğiniz, nereye kadar risk alabileceğinizin farkında olmalısınız.

Pasif Gelir Elde Etmek

Asıl konu bu, pasif gelir. Pasif gelir, aktif olarak çalışmaya ihtiyaç duymayan, daha basit ve klişe bir tabirle “siz uyurken dahi” para kazandıran yatırım araçlarıdır. Buna bir çok şey dahil olabilir, gayrimenkul, faiz, borsa, kripto. Finansal özgür olabilmek için, pasif gelir elde etmenin yollarını bulmak ve bu yollardan düzenli, kontrollü gelir elde etmeliyiz.

Yatırımlar ile Gelir Elde Etme

Pasif gelir elde etmenin en yaygın yolu, yatırım yapmak. Hisse senetlerine, tahvillere, yatırım fonlarına, değerli emtialar ve kripto paralara ve daha bir çok alana yatırım yaparak düzenli bir gelir akışı sağlanabilir. Her birinin kendine göre detayı, öğrenilmesi gereken bir çok konusu bulunmakta. Yatırım yapmaya başlayacağınız miktarlar çok ufak olabilir fakat eğer kendinizi geliştirir ve yatırımları yönetmeyi öğrenirseniz, çok ufak miktarlar bile zamanla büyük bir portföye dönüşebilir. (Kar topu etkisi) Burada önemli olan konu, doğru yere yatırım yapmak ve yatırım yapmayı sürdürebilmek.

Fakat yatırım konusu derya deniz, bu konuda kendinizi sürekli geliştirmek, takip etmek zorundasınız. Bu yatırımların tamamı kendine göre farklı riskler barındırmaktadır, riski yönetmeyi bilmeniz gerekmektedir. Ayrıca yatırımları çeşitlendirmeyi de öğrenmelisiniz, herkesin bildiği gibi tüm yumurtalar tek bir sepette taşınmaz.

Yatırım yaparken uzun vadeli bir perspektif benimsemek ve dalgalanmalara karşı sabırlı olmak gerekir. Aynı zamanda, yatırım yaparken sürekli araştırmak, bu konuda paylaşım yapan doğru insanları takip etmek, hatta gerekirse uzman danışmanlardan yardım almak gerekmektedir.

Finansal Hedefler Belirleme ve Uygulama

Finansal özgürlüğe ulaşmak için bütçeyi oluşturduk, yatırım yapmamız gerektiğini anladık, bir diğer konu da net ve ölçülebilir finansal hedefler belirlemektir. Hedef belirlemek uzun vadede sizi motive eder ve ilerlemenizi ölçmenize olanak tanır.

Hedeflerinizi Netleştirin

Finansal hedeflerinizin net olması, başarıya giden yolda size rehberlik eder. Örneğin, “X yıl içinde borçlarımı tamamen kapatmak” veya “Y yıl içinde pasif gelirle yaşamımı sürdürmek” gibi spesifik hedefler belirlemek, odaklanmanızı sağlar.

Hedeflerinizi belirledikten sonra, bunları nasıl gerçekleştireceğinize dair bir eylem planı oluşturmalısınız. Bu plan, gelir ve gider dengesini kurmanızı sağlar. Ayrıca, her bir hedefe ulaşmak için ne kadar zamana ihtiyacınız olduğunu tahmin etmek de önemlidir.

Hedeflerinizi Gözden Geçirin

Bir hedef belirledikten sonra, hem geleceğe yönelik, hem  de geçmişe dönük neler yaptığınızı, neler yapacağınızı belirleyip güncellemek gerekmekte. Hangi yatırım elemanının aylık ne kadar kazandırdığını, uzun vadede hangisinin daha çok size uygun olup getri sağladığını geriye dönük görmeniz gerekiyor. Hedeflerinizi belirledikten sonra, düzenli olarak bu hedefleri gözden geçirip güncellemelisiniz. Piyasa koşulları değişebilir, gelirleriniz artabilir ya da azalabilir. Beklenmedik gelişmeler olabilir. Bu tür değişiklikler, hedeflerinizi gözden geçirmenizi gerektirir. Hedef tek ve net değildir, düzenli güncellenebilir, geliştirilebilir. Zamanla yatırım da, hedefler de, kendiniz de değişecek ve uyum sağlamaya başlayacaksınız.

Bir anda, bir günde hiçbir şey olmayacak. Bir yerden başlayıp devamını getirmek gerekiyor. Finansal özgürlük de böyle bir şey, tek bir doğru yol, tek bir doğru bilgi yok. Her şey size özel şekillenebilir, gelişebilir.

Yatırım Yapmanın Gücü ve Portföy Çeşitlendirmesi

Yatırım, finansal özgürlüğe ulaşmanın en büyük aşaması. Ancak sadece yatırım yapmak yeterli değildir; yatırımlarınızı çeşitlendirmek, yatırımlarınızı yönetmek, risklere göre şekillenmek ve doğru olmasa da, zamanla doğruya yaklaşan yatırım yapmak da hayati öneme sahiptir. Ayrıca yapılması gereken en kesin detay; Portföy çeşitlendirmesi, riski minimize eder ve uzun vadede daha istikrarlı getiriler sağlar.

Yatırım yaparken tek bir varlık sınıfına bağlı kalmak, riski artırabilir. Bunun yerine, hisse senetleri, tahviller, gayrimenkuller ve kripto paralar gibi farklı yatırım araçlarına yönelmek daha stratejik bir yaklaşımdır. Ayrıca, sadece hisse senetleri diye çeşitlendirmek de yeterli olmayabilir, bir çok sektörde farklı hisse senetleri, bir çok farklı ülkede hisse senetleri bulunmakta; bu yatırımları farklı şekillerde dağıtarak, piyasa dalgalanmalarına karşı kendinizi koruyabilir, ayrıca büyümenizi hızlandırabilirsiniz.

Çeşitlendirilmiş bir portföy, piyasa belirsizliklerine karşı dayanıklıdır ve uzun vadede finansal özgürlüğe ulaşmanıza katkı sağlar.

Finansal Özgürlüğü Sürdürebilmek İçin Psikolojik Dayanıklılık

Finansal özgürlük sadece ekonomik bir hedef değil, aynı zamanda psikolojik bir dayanıklılık gerektirir. Para yönetimi, yatırımların iniş çıkışları ve finansal belirsizliklerle başa çıkmak kolay değil. Yatırım yapmak, o yatırımın düşüşlerini görmek, yükselişlerinde de psikolojiyi kontrol etmek kolay değildir. İnsanın kendini daha iyi tanıması ve buna göre yatırımlarını şekillendirmesi gerekiyor. Bu nedenle, finansal özgürlüğü elde etmek ve ettikten sonra bunu devam ettirmek için psikolojik dayanıklılık büyük bir öneme sahiptir.

Para olan her yerde, dalgalanmalar, iyi günler, kötü günler her zaman olacaktır. Kötü günde de, iyi günde de doğru yerde olduğunuzdan emin olacak kadar bilgili olmak, ayrıca bunu taşıyabilecek kadar psikolojik sağlığınızın yerinde olması çok önemli. Kaybederken ve kazanırken insan bambaşka psikolojilere bürünebiliyor, bunlarla yaşamayı öğrenmeniz gerekiyor. Yatırım dünyasında dalgalanmalar her zaman olacaktır. Önemli olan, duygusal tepkilerden kaçınarak uzun vadeli hedeflerinize bağlı kalmaktır. Ayrıca, finansal planlarınızı sürekli olarak gözden geçirip, değişen koşullara adapte olabilmek de dayanıklılığınızı artırır.

Sonuç

Finansal özgürlük, disiplinli bir yaklaşım, sabırlı yatırımlar ve güçlü bir psikolojik dayanıklılık gerektiren uzun bir yolculuktur. Bu yolculukta bütçe yönetimi, borçlardan kurtulma, pasif gelir kaynakları yaratma ve finansal hedefler belirleme gibi adımlar kritik öneme sahiptir. Ancak unutmayın, bu adımları atarken sabırlı olmanız ve uzun vadeli düşünmeniz gerekir. Sonuç olarak, finansal özgürlüğü elde etmek herkesin ulaşabileceği bir hedef olabilir, yeter ki doğru stratejiler izlensin ve insan kendini bu konuda geliştirebilsin.

SSS (Sıkça Sorulan Sorular)

1. Finansal özgürlüğe ulaşmak ne kadar zaman alır?

Finansal özgürlüğe ulaşmak, kişisel gelir, tasarruf oranı ve yatırımlarınıza bağlı olarak değişir. Genellikle bu süreç, disiplinli bir bütçe yönetimi ve uzun vadeli yatırımlar ile yıllar bile sürebilir. Her kişinin geliri bir değil, ayrıca yine her bir kişinin gideri de aynı değil. Aylık ne kadar yatırım yapabildiğiniz, gelirinizin ne kadarını yatırıma ayırabildiğiniz çok önemli. Bu konu herkese göre değişiklik gösterebilir. Bu da bizim gibi insanların ne kadar sürede finansal özgür olabileceğini belirliyor.

2. Hangi yatırım araçları finansal özgürlüğe ulaşmada en etkilidir?

Finansal özgürlük için en etkili yatırım araçları, hisse senetleri, yatırım fonları, gayrimenkul, tahviller ve pasif gelir sağlayan diğer yatırımlardır. Çeşitlendirilmiş bir portföy en iyi yaklaşımdır. Hangisine daha çok ağırlık vereceğiniz tamamen sizlerin araştırıp karar verebileceği bir konu. Tek bir doğru yok ya da bir insan gelip de sadece bunu yaparsan finansal özgür olabilirsin diyemez. Herkes kendi yolunu çiziyor, sizler de araştırıp kendi stratejinizi, kendi yöntemlerini geliştirmelisiniz.

3. Finansal özgürlüğe ulaşmak için ne kadar tasarruf etmeliyim?

Finansal özgürlüğe ulaşmak için sabit bir tasarruf miktarı yok ama en güncel tavsiye, gelirinizin minimum %20’sini yatırıma ayırmanız. Hatta sürekli hem gelirinizi, hem de tasarruf miktarını arttırmanın yollarını aramalısınız.

4. Borçlarla finansal özgürlüğe ulaşmak mümkün mü?

Borçlar, finansal özgürlüğe ulaşmanın önünde büyük bir engel olabilir. Ya da borçlanmak sizlere finansal özgürlüğün yolunu da açabilir. Tamamen sizin para yönetme kabiliyetinize bağlı olarak gelişen bir durum.

5. Finansal özgürlüğümü nasıl sürdürebilirim?

Önce tamamen bağımsız bir finansal özgür olalım, daha sonra bakarız nasıl sürdüreceğimize.