Forex Nedir? 3 (Swap ve Spread)
Bu yazıya başlamadan önce okumadıysanız daha önce bu konuyla alaklı yazdıklarımı okumanızı tavsiye ederim.
2. Forex Nedir?
Swap ve Spread Nedir?
Bir konuyu öğrenmeye her zaman en temelinden başlamalısınız. Önceki anlattığım ve bu yazıda anlatacağım detaylar forex dünyasının en basit ama en temel konularıdır ve bilmenizden hiçbir zarar gelmez. Daha önce de söylediğim gibi her paritenin yani döviz çiftinin kendine özel özellikleri vardır. Kaldıraç miktarını siz kendiniz belirledikten sonra işlem yaparken, işlemi açtığınız paritenin özelliklerine dikkat etmeniz gerekmekte.
Örnek olarak herhangi bir firmadan USDJPY paritesine bakalım;
Bir önceki yazımda sizinle paylaştığım ekran görüntüsü mobilden alınmıştı, bu sefer de masaüstü bilgisayardan alınmış şekilde paylaştım. Yukarıda özelliklerini göreceğiz paritede sözleşme büyüklüğünden sonra bizi en çok ilgilendiren kısmı alım swapı, satış swapı ve 3 günlük swap değerleridir. Bu değerler tüm firmalarda her zaman 1 lot işlem için yazmaktadır.
Öncelikle swap nedir? Kaldıraç konusunu okuduysanız, siz kaldıraçlı bir işlem yaptığınızda paritenin sözleşme büyüklüğüne göre teminat olarak koyduğunuz paranın geri kalanını sistemden borç alıyorsunuz. Daha önceki yazıma bakabilirsiniz bu cümleyi anlamak için. Borç aldığınız para, firma veya kurum için azalmayan, artmayan bir paradır. Sadece siz bu işlemi açabilesiniz diye, eksik kalan miktarı tamamlamaktır. Ama bu parayı borç aldığınızda, sistem sanki bankada vadeli yani faiz hesabında yatan parayı borç almışınız gibi düşünülmektedir ve eğer işleminiz 1 gece açık kalırsa bu gecelik faizi sisteme ödemek zorundasınızdır ya da tam tersi olarak, eğer pozitif swaplı bir işlem açarsanız sistem de size ödemek zorundadır.
USDJPY paritesinde alım(long) yönünde 1 lot işlem açtığınızı düşünelim ve kaldıraç miktarınız 100. Bu işlemi açabilmek için sizin hesabınızdan yaklaşık olarak 1000$ para teminat olarak bağlanmakta ve toplam değeri 100.000$ olan bir işlem açılmaktadır. Yani siz 99.000$’ını sistemden borç alarak bu işlemi açıyorunuz ve borç aldığımız yöne bağlı olarak gecelik faiz ödüyoruz. Kısaca USDJPY paritesinde alım (long) yönünde 1 lot işlem açarsanız ve 24:00’da işleminiz açık olursa sistemden 2$ faiz parası alırsınız. Tam tersi durumda USDJPY partiesinde satış (short) yönünde bir işleminiz 1 gece açık kalırsa, sistem sizden 12$ faiz parası keser. En basit tabiriyle, ertesi güne taşıdığınız işlemlerde sistemden faiz parası almak ya da faiz parasını ödemek olarak düşünebiliriz.
Diğer bilinmesi gereken konu da, forex piyasalarında sözleşmeler iki günlük yapıldığı için firmalar çarşamba günleri haftasonun da faizi almaktadır. Birçok firmada çarşamba geceleri, bazı firmalarda da cuma geceleri swap ödemeleri 3 ile çarpılmaktadır. Yani ertesi güne taşıdığınız işlemlerde ödediğiniz miktarı, haftanın 1 günü 3 katı olarak sistem bakiyenize yansıtır.
Swaplar aslında çok düşük değerlerdir ama uzun vadeli işlemlerde değerlendirilmesi gereken bir miktardır. Paritelerde swapı artı olan yönde işlem açarak da gelirinize destek sağlanabilir. Örneğin USDTRY paritesinde satış (short) yönünde şu an itibariyle swap 200 türk lirasıdır. Eğer USDTRY paritesinde satış(short) yönünde işlem açar ve bunu günlerce bekletebilirseniz, günlük 1 lot için 200 lira bakiyenize eklenecektir. Bunları düşünmek ya da öğrenmek için çok erken sadece swap konusunun anlaşılması için söylüyorum.
Kısaca toparlayacak olursak, swap, açtığınız işlemde kullandığınız paranın 1 gecelik faizidir ve işleminiz eğer bir sonraki güne taşınırsa yani gece açık olursa sizin bakiyenize yansıyan miktardır. Her zaman özelliklerde 1 lot için değeri yazar ve haftanın bir günü 3 katı olacak şekilde yansıtılır.
Son olarak kısaca değinmem gerekirse dini nedenlerden dolayı swapsız işlem yapmak isteyen insan sayısı çok fazla olduğundan dolayı bazı firmalar swapsız hesap imkanı sunmaktadır. Ya da ilk 3 gün boyunca swap miktarını yansıtmayıp 4. günde tamamını birden yansıtma gibi politikalarla bu imkan insanlara sağlanmaktadır. Aracı kurumları anlatacağım yazımda swap, spread konularını ve bunların firmalarla olan ilişkisini daha da açıklayacağım.
Spread Nedir?
Öncelikle bir pazar düşünelim, bir ürünü, malı, enstrümanı almak veya satmak isteyen insanların olduğu. Bir kişi ürünü 3 liraya almak istiyor. Satıcı ise, 7 liradan satabileceğini söylüyor. Başka bir kişi geldi ve 4 liradan alabileceğini söyledi. Başka bir satıcı da 6 liradan satabileceğini. Bunun böyle devam ettiğini düşünelim, 4.50’ye almak isteyen, 5.50’ye satmak isteyen gibi. İşte bu arada oluşan fark organik makas aralığıdır, spread’dir. Tam ortada buluşulacak miktarın 5 lira olduğunu düşünelim ama 5 liraya alıcının ve satıcının olacağını düşünemeyiz, çünkü o ürün çoktan alınmış ya da satılmıştır.
Forex piyasasında da böyledir, her pariteyi belirli bir fiyattan almak isteyen veya satmak isteyen insanlar olacaktır ve bunların arasında oluşan farka spread denmektedir. Almak isteyen insanlar satmak isteyenlerin fiyatından işlem yapar ya da tam tersi şekilde satmak isteyen insanlar almak isteyen insanların fiyatından işlem yapar. Tüm piyasa dijital olduğundan ve gerçekten ortada fiziki bir alış, satış işlemi olmadığından dolayı spread asla sıfır olamaz. Ayrıca siz direkt satmak isteyen alamadığınızdan ya da almak isteyen insana satamadığınızdan dolayı, yani arada aracı kurumlar, borsalar olduğundan dolayı da spread asla sıfır olamaz. Çünkü arada bulunan herkes bir şekilde bu işlemlerden para kazanmayı istemektedir ve arada ki farklar her zaman kasaya, kuruma, firmaya kalmaktadır.
Bunun inanılmaz küçük bir değer olduğunu düşünebilirsiniz ama günlük 5 trilyon dolar hacmi olan bir piyasada bu kadar küçük görünen bir miktarın aslında ne kadar büyük bir kazanç olabileceğini düşünün. Analiz yapıp işlem açmak yerine, kasa olup her zaman bu miktarı kazanabilmek sistemin çarkını dönderebilmek için yeterince karlı bir imkan.
Yukarıdaki ekran görüntüsünde herhangi bir firmadaki paritelerin satış, alış ve spread miktarını görmektesiniz.
Peki neden spread’ler firmadan firmaya değişiklik göstermektedir. Herhangi bir kuyumcudan küçük altın aldığınızı düşünelim, 100 liraya piyasadan alıyor, 110 liraya tekrar geri satıyor. Aradaki 10 lira, o kişinin o işten elde ettiği kazançları da barındırmaktadır. Forex piyasalarında da durum böyledir, firmalar bu spreadleri borsaların organik olarak uyguladığı miktarlardan daha fazla açmaktadır, çünkü siz kaybetseniz de kazansanız da o spread miktarını ödediğiniz için firmanın kazancı da buradan olmaktadır. Bazı firmalar kazancına göre spreadleri ayarlamaya devam ederek, farklı spread imkanları sunmakta. Aynı şekilde swapları da kendilerine pozitif yansayacak şekilde değiştirerek oradan da kazanç sağlanmaktadır.
Yani kısaca toparlayacak olursak, spread, alıcılar ve satıcıların arasında ki farkla beraber firmaların, kurumların kazançlarını da sağladığı makas aralığıdır. Alırken ve satarken yani alım (long) veya satış (short) işlemi yaparken işleminizin açıldığı değer bu spread farklarını ödemiş bir biçimde açılacaktır. Siz kaybetseniz de, kazansanız da aradaki makas farkını ödediğiniz için sistem her zaman kazanacaktır. Borsaların kuruluşundaki mantık da bu aslında, herhangi bir ürünün, paritenin, değerin ne olduğu önemli değil. Çünkü siz kaybettiğinizde kendi paranızı kaybetmiş oluyorsunuz, kazandığınızda ise diğer kaybeden bir insanın parasını kazanmış oluyorsunuz. Ama ne olursa olsun, spread ve swapları sisteme ödemek zorundasınız.
Swap ve spread önemsiz küçük değerlerdir bu piyasada ama kullandığınız stratejilere, işlemi takip ettiğiniz, beklentiniz olan vadeye göre önem kazanabilir. Ayrıca spreadsiz parite sunan kurumların neden olamayacağını ya da firmaların swapları değiştirerek nasıl para kazanabileceğini biraz da olsun anlatabilmişimdir umarım.
Sormak istediğiniz herhangi bir şey olursa, çekinmeyin, tanışalım: yavruetriye@gmail.com